skip to main |
skip to sidebar
Ilogay sa wa
Tinuod gyod diay nga way kinutoban ang mga bulilyaso sa smart cards sa Pantawid Pasada Program ni Presidente Noynoy Aquino. Di pa igo nga labihang langaya ang pag-printa ug pag-apud-apod sa cards, haskang lisora nga tultulon sa gasoline stations nga makabasa sa cards ug puwerteng dugaya nga na-pundohan sa nakuha na nga cards, karon nitumaw ang mas dakong suliran: May mga drayber sa PUJs (public utility jeepneys) ug tricycles nga nangreklamo nga gi-bolsa sa ilang operators ang daginuton nga fuel subsidy nga nadawat na ug gihulga silang di hatagan sa kuwartang dawatunon pa. Sama sa naandan, nakatag-an ka, tungod na sab ni sa pataka sa mga tigpasiugda. -o0o-
Ang P1,050 nga fuel subsidy alang sa matag rehistrado nga PUJ ug P150 alang sa matag rehistrado nga tricycle gigahin sa Malakanyang alang sa mga drayber nga maoy direktang naigo sa sunudsunod nga pagsaka sa presyo sa lana. Apan ang gipadawat sa kuwarta mao ang operators. Kay ila mang mga ngan ang nahimutang sa mga prangkisa sa PUJs ug tricycles. Naglaom ang mga sinaligan ni Pres. Aquino nga ang operators igo lang modawat sa kuwarta aron itunol dayon sa ilang drivers. Gitugotan gani ang drivers pagkuha sa subsidy, apan kinahanglang magda og authorization sa operators ug uban pang dokumento. Napakyas ang Malakanyang pagpangandam kon, simbako, ang operators mosukwahi sa plano. -o0o-
Pipila ka tricycle operators niinsistir nga di ihatag ang subsidy ngadto sa ilang drivers kay sila ang naggasto sa asete ug ubang panginahanglan sa sakyanan. Nipasangil ang tricycle drivers sa Talisay City nga nidangop ni Marlon Bellita sa DYAB Abante Pa, Bisaya! nga ang operators nga daghan og units maoy nipug-ok sa subsidy kay natental sa mas dakong kantidad nga ilang nakuha. May PUJ operators sab nga nipasabot sa "Arangkada" nga lisod ang paghatag sa subsidy kay hangtod tulo ka drivers ang nagda sa matag unit, busa angay lang nga silang operators ang papilion kinsay labing takos nga makadawat sa kuwarta. -o0o-
Nanghunaw nang daan ang lokal nga mga opisyal sa panag-ilog sa drivers ug operators. Niangkon nga wa silay mahimo pagpugos sa operators pagtahan sa subsidy kay ilang ngan ang nasuwat sa mga dokumento. Wa katabang ang makalibog nga mga lagda: Samtang drivers maoy beneficiaries, ang operators maoy hatagan. Mga drayber nikumpisal hinuon nga wa silay dag-anan. Kon mamugos pagkuha sa subsidy, mahimo silang kulban og kaldero sa operators. Kay mas daghan ang way trabaho nga drivers nga di mag-apas sa subsidy basta nga duna lay panginabuhi. Maong sa hilom nagpasalamat ang naapektahan nga PUJ ug tricycle drivers nga way klaro ang programa ug nga hangtod karon wa pay klaro kanus-a makuha, kana kon moabot pa, ang fuel subsidy. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Sukwahi sa CBCP
Silang kanhi Manila City Mayor Lito Atienza ug Atty. Romulo Macalintal wa igdungog nga matinabangon sa Simbahang Katoliko. Ang ilang kampanya pagpangolekta og kuwarta aron ipamalit og mga sakyanan alang sa mga obispo mahimong maoy labing una nilang nahimo alang sa simbahan. Maong angayng magsusi ang kadagkoan sa Simbahang Katoliko sa tuyo sa paglibot nilang Atienza ug Macalintal sa tibuok nasud ginamit ang ngan sa mga obispo. Nahibung ko nganong si Arsobispo Jose Palma sa Sugbo ang usa sa labing unang nihangop ug nipaluyo sa ilang kampanya. Nga siya man unta ang nideklarar, isip sunod nga presidente sa Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP), nga hashasan na nila pag-ayo ang mga hinabang nga ilang dawaton. -o0o-
Bisan ang mga opisyal sa CBCP nga naapil sa eskandalo sa ilang pagpangayo ug pagdawat og mga sakyanan gikan ni kanhi presidente Gloria Arroyo ug sa Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO) nipadayag og kabalaka sa implikasyon sa gihimo nilang Atienza ug Macalintal. Pipila nila nitataw nga samtang wa sila mosupak di sab nila dasigon ang kampanya. Kay unsa man tuod ang garantiya nga ang nahiagoman nilang eskandalo sa PCSO--kakadudahan sa tinubdan sa hinabang ug katuyoan sa pagtabang--malikayan na ba sa bag-ong gitanyag nga mga hinabang? Lunlon ba gyong simpatiya sa mga obispo ang nakaaghat nilang Atienza ug Macalintal? -o0o-
Si Atienza usa sa lunod-patay nga mga dumadapig ni kanhi presidente Arroyo. Si Macalintal abogado ni Arroyo sa iyang mga kaso sa piniliay. Apil na sa bag-ong nabanhaw nga mga pasangil sa lapad nga pagtikas sa piniliayng presidensiyal sa 2004. Maong may sukaranan ang pagduda nga nisihag ang kamot ni Arroyo sa ilang salida. Mayoriya sa mga obispo ug kaparian niklaro na nga di mga sakyanan ang labing dinaliang hinabang nga gikinahanglan sa mga programa sa ilang mga parokya batok sa kakabos ug kagutom. Nganong mangugat man silang Atienza ug Macalintal nga gasahan gyong mga obispo og mga sakyanan? -o0o-
Gawas pa, di ang bag-ong liderato sa PCSO, ni ang Malakanyang, ang nibakwi sa mga sakyanan gikan sa mga obispo. Ang kadagkoan sa CBCP mismo maoy nipahibawo sa mga senador nga iuli nilang mga sakyanan sa labing daling panahon human sa ilang pagpangayo og pasaylo sa publiko. Sa ato pa, ang kampanya nilang Atienza ug Macalintal di makahatag og kauwanan ngadto sa pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino, kon mao man nay tinuod nilang tuyo. Kon dili igo lang hinuon nga mosukwahi sa determinadong paningkamot sa kinabag-an sa mga obispo paghaw-as sa Simbahang Katoliko gikan sa gahong sa pakauwaw sa pipila sa ilang mga sakop. Kansang nabisto nga mga binuhatan, segun sa opisyal nga pamahayag sa CBCP, nisukwahi sa ilang kaugalingong mga wali. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Apiking mga pirata
Kinsa may di gusto og barato? Sama sa daghang Sugbuanon, sige sab kong pamalit og pirated nga DVDs. Di na kong kahinumdom kanus-a kataposang nakasud og sinehan kay hapit tanang bag-ong pelikula mas una pa nakong makit-an pinaagi sa DVDs. Nganong maghuwat man tuod sa legal nga bersiyon sa pelikula? Mahal nang pulta sa sinehan, lisod pa kaayong trapiko paingon didto, mas lisod pang pagpangita og parkinganan ug, tungod sa kaluya na sa panglawas kay nagkahinog nang pangedaron, kuyaw pang matakdan og kagaw kon may magpatuyang lang og ubo sa sud. Mas lisod pangitaon ang genuine nga DVDs, puwerte pa gyong mahala. -o0o-
Apan matag palit nakog pirated nga DVD, may gamay gyong tingog nga mabati nga sayop ang akong gihimo. Nga nakaapil gyod ko sa dakong kahiwian. Nga nakatampo ko sa pagsabotahe sa usa ka lehitimong industriya. Lisod pagsimpatiya sa mga artista ug mga mag-aawit nga pulos bantogan ug adunahan. Ang pirated DVDs di tingali makahulga sa nagtumpi nilang katigayonan. Apan di magamit ang samang argumento alang sa gagmayng naglihok sa industriya. Nga maoy unang maigo ug makulban og kaldero sa pagtidlom sa kita sa mga pelikula ug mga kanta. Ang padayong pagtidlom sa gidaghanon ug kalidad sa lokal nga mga kanta ug pelikula nagkahulogan nga kaliboan ka kabos nga mga anak sa singot ang nawad-an og panginabuhi. -o0o-
Sa niaging adlaw, akong nahibaw-an nga nanera na ang usa sa among kinaham nga palitanan og pirated nga DVDs. Ang mga tindera nipasidaan na namong daan nga pila na ka semana silang wa maabti og bag-ong mga pelikula. Kay ang labing dako nilang tinubdan sa Quiapo, matod nila, giparonda ni Presidente Noynoy Aquino. Nagkagamay nang ilang mga suki. Kay sa matag balik mao ra man gihapong DVDs ang ilang nakit-an. Tungod sa padayong pagtidlom sa ilang halin, ang mga tagduma sa mga tindahan nakahukom nga mangandado lang una. Ang ubang susamang mga tindahan akong nahibaw-an nga nagmingaw ug hapit na sab manera. -o0o-
Matod sa mga tindera lahi ni sa nangaging mga pagpanakop. Nga iuli rang nasakmit nga DVDs kon mabayran sa ilang suppliers ang dagkong kantidad nga gibungat sa mga polis. Ang lapad nga ronda nga gipasiugdahan sa National Bureau of Investigation (NBI) sa Quiapo sayo ning buwana ilang gihulagway nga tininuod ug wa na gyoy uliay. Pipila ka negosyante sa Sugbo nakadungog sab nga labihang lisora nang pagpayuhot og luhong mga sakyanan. Kay gipig-otan na sang Pres. Aquino ang naandang mga lutsanan. Nanghinaot silang wa badlonga ang karaang mga sindikato aron lang pulihan og bag-o. Ang akong kaguol nga wa nay bag-ong DVDs natabonan sa mas dakong kahinangop nga, kon tinud-on lang, mapatuman gyod diayng mga balaod. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Igo sa unos 
Ako rang usa ang nahibilin sa among bay sa Consolacion sa amihanang Sugbo dihang nag-unos niadtong Miyerkules sa gabii. Hinay nga uwan ang sinugdanan. Nga gisundan sa hinay nga huros sa hangin gikan sa habagatan ug kasadpan. Maong nikumpiyansa ko ug gipasagdang abli ang mgaa bintana nga nag-atubang sa amihanan. Nalingaw nga naminaw sa dahunog sa uwan ug nagbatyag sa kabugnaw sa tibuok palibot. Uwahi na nakong nabantayan nga nagtuyuktuyok na diayng hangin samtang nag-anam kakusog. Nagbanaw na ang ang sawog sa tungod sa abling mga bintana. Naglisod na gani ko pagsera sa mga bintana tungod sa kalit nga pagkusog sa uwan ug hangin.-o0o-
Igo lang kong nakapanera sa tanang bintana dihang napawong ang suga. Nikalit lang og kangitngit ang Puwerte na nakong basaa. Naningkamot ko paghinumdom diin ibutang ang among flashlight ug hilom nga nangaliya nga mosiga pa kay wa na kong kahinumdom kanus-a kataposan nga na-charge. Bisan sa kangiob, nahinolan nako ang flashlight ug, labaw sa tanan, puwerte pang sigaha. Nakapasalamat ko sa kahitas-an nga nakatsamba pagpalit sa dakong flashlight. Nga akong gipili human napaso sa daghang emergency lights nga akong nasuwayan sa una. Nisiga lang og pila ka semana apan nangitom human sa duha o tulo lang ka charge ug wa na kapusli.-o0o-
Nanihapon ko samtang nag-aliwaros ang unos. Di na hinuon ngiob. Gipabarug nakong flashlight sa lamesa ug gipaatubang sa ibabaw ang suga. Puti ang among kisame maong nisanag ang tibuok kusina. Igo kong nahuman og kaon, nikalma ang unos. Apan padayon pang uwan ug huros sa hangin. Diha na kong kabantay nga nisamot pagbanaw ang among sawog. Labi na ang duol sa among pultahan nga nag-atubang sa habagatan. Ang gamayng kang-a sa kinaubsan sa pultahan ug sa sawog maoy gilutsan sa makalilisang nga uwan. Kinahanglan nga akong pahubson ang baha sa di pa mangabasa ug mangadaot ang among kabtangan sa sud.-o0o-
Nabasa kog usab dihang niggawas pagpangita sa mop sa among katabang. Maayo na lang nga akong nakit-an ug nakapasilong dayon. Ginudnod nakong mop sa mga bahin sa sawog nga gibahaan na. Kay di man maato sa pagpuga, akong gitrapo sa uga nga mga bahin sa pamasin ug monipis ang kabasa ug mas dali rang mauga. Labihan nakong singota pagkahuman og panrapo. Naligo (salamat nga ang tubig wa mokuyog og kagiw sa kuryente) ug nakatug tungod sa kakapoy. Hapit nang tungang gabii dihang nakamata. Wa gihapoy suga. Ug wa nang unos. Gipasigang flashlight. Haskang dakoa sa akong pahiyom pagkakita nga nauga nang tibuok bay. Sunod nakong tahas, atubangan sa kalit nga pag-usab-usab sa panahon tungod sa global warming, ug kon simbako di na mada og flashlight ug mop, mao ang pagkat-on paglangoy. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
