Arangkada of Leo Lastimosa for November 8, 2008

        SILOT SA KAHAKOG

    Nibarato nang lana.  Nibarato nang LPG.  Nius-os nang plitehan.  Apan ang mga magpapatigayon nagdumili lang gihapon paglaslas sa presyo sa ilang palaliton.  Ang mga opisyal sa kagamhanan wa magplano pagpugos nila pagpasa ngadto sa mga konsumidor sa kabahin sa mas dako nilang halin.  Gitambagan hinuon ang katawhan nga angayng magpasalamat ang mga konsumidor nga wa nila pausbawi ang presyo.
    Kalit lang nausab ang tuno sa mga magpapatigayon.  Niinsistir na nga gamay rang bahin sa gasto sa produksiyon ang lana.  Nga mas gamay nga bahin ang LPG.  Ug nga kinagamyan nga bahin ang plitehan sa mga sakyanan.  Nakalimot tingali nga pila ka buwan ang nilabay ang mas taas nga presyo sa lana ug LPG ug ang mas taas nga plitehan maoy gitumbok nga hinungdan sa pagpasaka sa ilang presyo.
        -o0o-
    Nagtuo tingali ang mga magpapatigayon nga mailad lang gihapon nila ang mga konsumidor.  Nga mosugot lang ta kanus-a sila ganahan nga motahan sa kahigwaos pagpaburot sa ilang ginansiya.  Nga moduko lang gihapon ta ug paawot sa ilang way kinutoban nga pagpasaka sa presyo sa ilang mga baligya.
    Nakat-on nang mga konsumidor.  Salamat sa bililhong mga leksiyon sa pagmaniobra sa kalibotanong suplay ug presyo sa lana.  Nilayat ang lana ngadto sa $147 matag baril niadtong Hulyo tungod sa kabalaka nga di paigo ang suplay sa paspas nga pagsaka sa kalibotanon nga demanda sa lana.  Way aktuwal nga kanihit.  Ang kahadlok ra sa kanihit ang nakapaburot pag-ayo sa presyo.
    Maong way naghilak alang sa OPEC dihang nitibugsok ang presyo sa lana.  Pagsuwat nako ini, $59 matag baril na lang.
        -o0o-
    Nitidlom pag-ayong presyo sa lana tungod sa kalibotanong krisis sa ekonomiya.  Nga nakapahiyos sa ekonomiya sa Estados Unidos, ang labing dakong konsumidor sa lana, ug ubang kanasuran.  Ang pagtidlom sa demanda maoy nakapahagsa og 60% sa presyo.  Nga nakahulga na karon sa ilang mga ekonomiya.
    Sa ato pa, di hingpit nga inutil ang mga konsumidor batok sa pagpahimus sa mga magpapatigayon.  Kay ang mga konsumidor maoy magbuot pila ray halin sa ilang mga baligya.  Kon mohunong ang mga konsumidor sa pagpamalit, way laing kapaingnan ang presyo sa mga palaliton gawas sa paghagsa.
        -o0o-
    Tungod sa krisis, ang mga konsumidor mangita sa labing barato.  Mao nga sa panahon sa krisis ang labing hakog nga mga magpapatigayon maoy unang maigo.  Ang mga baligya nga gipaburot pag-ayong presyo maoy labing unang mabahaw ug langawon.  Ang ilang kahakog sa gusto nilag sa dili mosumbalik ra gihapon sa mga magpapatigayon.
    Sugod na tag timaan sa mga magpapatigayon nga mapahimuslanon.  Sugdan na nato pagboykot ang ilang mga baligya.  Tan-awon nato asa kutob ang ilang paugat.  Kon motidlom nang ilang halin, wa na silay laing kapilian.  Gawas sa pagpaubos sa ilang presyo sa labing makiangayon nga ang-ang.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com