SAGANG SA KRISIS
Ang labing uwahing mga lakang nga gipasiugdahan sa kagamhanan—gikan sa pag-repack sa sinakong NFA rice ngadto sa tagsa ug tagduha ka kilong mga putos ngadto sa pag-awhag sa lokal nga mga opisyal ug kaparian sa pagtabang na pagpamaligya sa bugas—maoy nimatuod sa krisis sa bugas nga di nila gustong angkunon.
Ang paspas nga pagsaka sa presyo maoy nihimakak sa pasalig sa NFA nga may igong suplay sa bugas. Ang pasangil nilang Pres. Arroyo ug Agriculture Secretary Arthur Yap nga gitagoan ang bugas ug gipaburot ang presyo maoy pagmatuod nga, bisan sa tanan nilang pagarpar, napakyas sila sa pagtarung pagduma sa industriya sa bugas.
-o0o-
Ang malampusong pagpangronda sa NBI ug kapolisan sa gipanagoan nga sinakong bugas sa mga bodega sa nagkalainlaing bahin sa nasud nisukwahi sa pangangkon ni Yap nga way rice cartel sa nasud. Ang makauuwawng paugat wa maumol sa usa lang ka pamilok. Kon may uwaw si Yap, nahibawo na siya nga wa na siyay dagway kon magpabaga pa pagpabilin sa katungdanan.
Kana kon igo lang siyang nagpabaya sa katungdanan. Ug nalutsan lang sa maniobra sa dagkong mga magpapatigayon. Apan kon tinuod ang mga pasangil nga nakigkonsabo gyod ang kadagkoan sa NFA ug ubang mga ahensiya pagpahimus sa makaluluoyng mga konsumidor, angay silang taralon sa hukmanan. Ug pahamtangan og tukmang silot sa ilang pagsabotahe sa nasudnong ekonomiya.
-o0o-
Hinaot nga ang atensiyon sa kagamhanan di kutob lang sa mga bodega sa bugas. Hinaot nga pasiklapan sang mga bodega sa mga tipasi. Tinuod bang pasangil ni Teresa Alegado, Sugbuanong presidente sa Grains Retailers Confederation (Grecon) gilangay sa mga magpapatigayon ang paggaling sa mga tipasi aron pagmugna og artipisyal nga kanihit sa suplay ug pagpabiling taas sa presyo sa bugas?
Angay sang susihon ang kamakiangayon sa awhag ni Alegado nga pugson ang mga galingan paghimog regular milled rice, nga mas maabot sa kabos nga mga konsumidor, kay sa paghimo lag well-milled rice kay maoy makahatag og mas dakong ginansiya.
-o0o-
Klaro sang natarantar nang kagamhanan sa pag-awhag ni bisan kinsang ganahan sa pagpamaligya sa NFA rice. Ang kakuwang og katakos ug kahimanan sa kaparian ug lokal nga mga opisyal pagpamaligya og bugas makapasamot lang hinuon, inay makabadlong, sa kaguliyang.
Gawas pa, nataligam-an sa mga opisyal sa kagamhanan, sa ilang kahigwaos pagpanghimakak sa krisis, nga bisan pila pa ka buok ang mamaligya, ang NFA rice limitado: 10% ra sa kinatibuk-ang suplay. Gawas nga di kapaubos sa presyo sa commercial rice, mahimong makapahugno pa hinuon sa mabalibaran nga mga pumapalit.
Ang pagbungkag sa rice cartel, pagpalambo sa mga umahan ug matinud-anong pagtabang sa mga mag-uuma, di ang taphaw nga mga pasalig, maoy makatino sa seguridad sa pagkaon ug makapugong sa tinuod nga krisis sa bugas. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
No comments:
Post a Comment