Arangkada of Leo Lastimosa for June 2, 2008

       HULGA SA LANA

 

       Atubangan sa way kinutoban nga pagbawud-bawod sa presyo sa lana, nga mas daghan ang layat kay sa tidlom, nitumaw ang mga panghinaot nga kasamtangan lang ang pagsaka sa presyo sa lana.  Nga nanukad lang ni sa kahadlok sa kanihit.  Di gyod sa aktuwal nga kanihit sa suplay.  Ug nga, kon moginhawa tag lawom ug mopahugot sa atong bakos, mahibalik ra ni sa iyang naandan nga ang-ang.

Apan human nalapas ang gikahadlokan nga psychological barrier nga $100 matag baril, wa na kaayo ta makugang pagsaka sa presyo ngadto sa $139.  Gidawat na man gani nato nga mahimong di na kapugngan ang pagkahitabo sa gipasidaan nga pagburot sa presyo ngadto sa $200 (o P54 matag litro sa hilaw pang krudo).

-o0o-

       Angayn hinuong hinumdoman nga ang presyo sa lana gitakda di sa mga puwersa sa gawasnong merkado.  Kon dili sa mga haligi sa usa sa labing gikaintapan nga cartel sa tibuok kalibotan, ang OPEC (Organization of Petroleum Exporting Countries).  Kansang sukaranan pagpasaka sa presyo kasagarang gipahaom sa dakong panginahanglan sa dugang kuwarta sa mga nasud nga tinubdan sa lana.  Di sa katakos pagbayad sa katawhan sa konsumidor nga mga nasud.  May mga pasiaw man gani nga mosaka ang presyo kon may oil ministers nga mopabunyag sa ilang mga apo, o mopakasal sa ilang mga anak.

       Karong nakahibawo nang OPEC nga makabayad diay ang ilang mga konsumidor, bisan kapila na nila pilu-piloa ang ilang presyo, magtagad pa kaha sila pagbalik sa karaang presyo kon mohupas nang kalibotanon nga kahigwaos sa kanihit sa lana?

-o0o-

       Mas gamhanang mga argumento, kay sa kamadanihon sa pagpapilit sa mas taas nga presyo, mao ang di malalis nga makalilisang nga managkaluhang kalibotanong kalamboan:

·        Ang paspas nga pagtaas sa konsumo tungod sa pagburot sa populasyon ug paglambo sa mga ekonomiya sa Tsina ug India; ug

·        Ang mas hinay nga pagpalapad sa mga tinubdan sa lana sa tungatungang sidlakan, pagkaplag sa bag-ong mga deposito sa lana sa ubang kanasuran ug pagpangita og alternatibong mga tinubdan sa enerhiya.

-o0o-

       Ang labing dako natong alas batok sa kamahal sa lana mao ang kasinatian sa atong katiguwangan sa tangan-tangan.  Takos tang mousab sa atong kinabuhi ug pagpuyo kon di na gyod maabot ang presyo sa lana.  Mahimo ganing makakaplag tag bag-ong tangan-tangan nga mopadagan sa atong mga sakyanan ug mopalihok sa atong mga industriya.

       Ang krisis sa lana mopugos sa kagamhanan pagsubli sa iyang mga lagda aron pagpagaan sa mga palas-unon sa katawhan.  Mahimong maaghat sang katawhan pagsusi unsa pa kamapuslanon ang mga tagduma sa kagamhanan.  Nakalingkawas si Marcos sa krisis sa lana apan napalagpot sa people power.  Ang mga nakalingkawas sa people power mahimong maoy mapalagpot sa krisis sa lana.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com